آیا گوشی‌های هوشمند همواره صحبت‌های کاربران را شنود می‌کنند؟

یکی از تئوری‌های توطئه‌ای که طرفداران زیادی دارد، این است که گوشی های هوشمند همواره در حال گوش دادن به صحبت‌های کاربران هستند؛ در این زمینه، یک شرکت امنیت سایبری دست به انجام تحقیقی زده است تا این موضوع را مورد بررسی قرار دهد.

شبکه‌های اجتماعی سرشار از پست‌های مختلفی هستند که افراد زیادی مدعی شده‌اند سایت‌هایی مانند گوگل و فیسبوک برای اینکه بتوانند تبلیغات خود را با دقت بسیار زیادی ارائه کنند، همواره در حال شنود کاربران هستند. محققین شرکت امنیت سایبری Wandera در این زمینه آزمایش‌هایی را انجام داده‌اند و در نهایت هیچ مدرکی دال بر تایید این موضوع پیدا نکرده‌اند.

محققین برای انجام این آزمایش، دو گوشی سامسونگ و آیفون را در یک «اتاق صدا» قرار دادند و برای ۳۰ دقیقه تبلیغ‌های مربوط به غذای سگ و گربه را پخش کردند. این محققین دو گوشی مشابه را همچنین در یک اتاق ساکت هم قرار دادند. در حین انجام این آزمایش، این افراد اپلیکیشن‌های فیسبوک، اینستاگرام، گوگل کروم، اسنپ‌چت، یوتیوب و آمازون را باز گذاشته و تمام مجوزهای مربوط به آن‌ها را تایید کرده بودند.

آن‌ها سپس بعد از انجام آزمایش، حین استفاده از پلتفرم‌های موردنظر به دنبال تبلیغات مربوط به غذای حیوانات خانگی گشتند. همچنین نوع مصرف باتری و اینترنت گوشی ها حین انجام آزمایش هم مورد بررسی قرار گرفت. آن‌ها این آزمایش را به سه روز پیاپی تکرار کردند و به هیچ تبلیغ مربوط به غذای گربه و سگ برنخوردند و در زمینه‌ی مصرف باتری و اینترنت گوشی هم جهشی مشاهده نشد.

فرایند آزمایش

فعالیت‌های مربوط به گوشی‌های موجود در «اتاق صدا» و «اتاق ساکت» مشابه هم بودند. اگرچه داده‌هایی از طریق گوشی ها منتقل می‌شدند، ولی حجم این داده‌ها اصلا قابل مقایسه با فعالیت دستیارهای دیجیتالی مانند سیری یا گوگل اسیستنت نبوده است. «جیمز مک» (James Mack) مهندس سیستم‌های شرکت Wandera در این زمینه می‌گوید: «طبق مشاهدات ما، داده‌های حاصل از این آزمایش‌ها بسیار کمتر از داده‌های یک دستیار مجازی طی دوره زمانی ۳۰ دقیقه‌ای بوده است که نشان می‌دهد ضبط مداوم مکالمات و آپلود کردن آن‌ها در فضای ابری توسط هیچ‌کدام از این برنامه‌ها رخ نداده است. اگر شاهد چنین چیزی بودیم، مطمئنا در مصرف داده جهشی مشاهده می‌کردیم.»

مصرف داده اپلیکیشن‌های iOS در برابر دستیار صوتی سیری طی مدت آزمایش

طی سال‌های گذشته، غول‌های تکنولوژی بارها و بارها اعلام کرده‌اند که آن‌ها از میکروفون گوشی های ما برای جاسوسی و شنود استفاده نمی‌کنند. سال گذشته مارک زاکربرگ که در همین زمینه توسط اعضای کمیته ویژه مجلس سنای آمریکا مورد سوال قرار گرفت و او هم به طور کامل این موضوع را تکذیب کرد.

مصرف داده اپلیکیشن‌های اندروید در برابر گوگل اسیستنت طی مدت آزمایش

با این حال، با توجه به اینکه روزبه‌روز اعتماد کاربران به شرکت‌های تکنولوژی کاهش پیدا می‌کند، بسیاری از کاربران همچنان فکر می‌کنند که چنین چیزی همواره در حال رخ دادن است. یکی از نکات قابل توجه این پژوهش این است که بیشتر برنامه‌های گوشی های اندرویدی در اتاق ساکت، داده‌های بیشتری مصرف می‌کنند ولی در مورد اپلیکیشن‌های iOS در اتاق صدا چنین چیزی رخ می‌دهد. محققین می‌گویند در رابطه با دلیل این موضوع نمی‌توانند با قاطعیت اظهارنظر کنند ولی مصمم به ادامه تحقیق در این زمینه هستند.

مصرف داده اپلیکیشن‌های اندروید در دو شرایط مختلف

در هر صورت، یکی از مقام‌های ارشد این شرکت اعلام کرده که در نهایت با خیال راحت می‌توانیم بگوییم که گوشی های هوشمند به هیچ عنوان به مکالمات کاربران گوش نمی‌دهند. او می‌گوید: «من نام خود را پای این تحقیق می‌گذارم و می‌گویم که ما هیچ مدرکی دال بر انجام شنود توسط پلتفرم‌های مختلف پیدا نکردیم. البته شاید این فرایند توسط روشی انجام بگیرد که هنوز از آن اطلاعی نداریم که البته چنین چیزی بسیار دور از ذهن است.»

مصرف داده اپلیکیشن‌های iOS در دو شرایط مختلف

مزایای جمع‌آوری حجم عظیمی از داده‌ها

نتایج این پژوهش، فعالان حوزه امنیت سایبری را متعجب نکرده زیرا حقیقت امر این است که غول‌های تکنولوژی آن‌قدر از کاربران مختلف اطلاعات دارند که بدون نیاز به شنود مکالمات آن‌ها می‌توانند تبلیغات دقیقی را ارائه کنند. این شرکت‌ها برای این موضوع، از انواع و اقسام اطلاعات مانند بررسی موقعیت مکانی، سابقه مرورگر و رهگیری پیکسل‌های نمایشگر استفاده می‌کنند تا بتوانند نیازهای کاربران را پیش‌بینی کنند. چنین تکنیک‌هایی مرتبا بهتر و دقیق‌تر می‌شوند.

دکتر «ساتریس دیمیتریو» (Soteris Demetriou) که در زمینه‌ی تبلیغات موبایل و امنیت سایبری پژوهش می‌کند، در همین زمینه می‌گوید: «این تبلیغاتی که در پلتفرم‌های مختلف مشاهده می‌کنید، نتیجه مقادیر عظیمی از اطلاعاتی هستند که شرکت‌ها در مورد شما جمع‌آوری کرده‌اند. آن‌ها این حجم عظیم را با شبکه‌های تبلیغاتی که مبتنی بر الگوریتم‌های ماشینی قدرتمند هستند، به اشتراک می‌گذارند. به همین خاطر پیش از اینکه مثلا بخواهید چیزی را بخرید، آن‌ها به‌خوبی می‌توانند این موضوع را پیش‌بینی کنند.»

البته لازم به ذکر است که نمونه‌هایی از گردآوری اطلاعات غیرمجاز توسط اپلیکیشن‌ها وجود داشته است. در ماه ژوئن، محققین دانشگاه نورت‌ایسترن آمریکا حدود ۱۷۰۰۰ اپلیکیشن اندروید را مورد بررسی قرار دادند. آن‌ها مدرکی برای شنود صحبت‌های کاربران پیدا نکردند اما متوجه شدند که برخی از این اپلیکیشن‌ها، اسکرین‌شات‌ها و در مواردی ویدیوهای ضبط شده از نمایشگر کاربران را برای شرکت‌های ثالث ارسال می‌کردند؛ اگرچه باید بگوییم که هدف آن‌ها از این کار مربوط به بهبود تجربه کاربری اپلیکیشن‌های خود بوده و به هدف تبلیغات چنین کاری را انجام نمی‌دادند.

به همین خاطر باید بگوییم که اگرچه موضوع نفوذ و هک در امنیت سایبری یک موضوع پذیرفته شده محسوب می‌شود، ولی فعلا نمی‌توانیم در مورد شنود کاربران انگشت اتهام را به سمت غول‌های تکنولوژی نشانه بگیریم.