یکی از سوالات و ابهاماتی که همیشه در رابطه با استفاده از لنز چشمی وجود دارد، خوابیدن با لنز در طول شب است. به گفته چشم‌پزشکان و متخصصان قرنیه، برخی از بدترین عفونت‌های قرنیه چشم مربوط به افرادی می‌شود که عادات استفاده از لنز آنها در سطح ضعیفی از نظر بهداشتی قرار دارد. پس استفاده مداوم از لنز تماسی چشم در شبانه روز ممکن است موجب بروز مشکلات سلامتی در این اندام شود. آیا به راستی خوابیدن با لنز برای سلامت چشم ضرر دارد؟
آیا خوابیدن با لنز باعث نابینایی می‌شود؟
البته که جواب این سوال به طور قطع منفی نیست. اگر تاکنون چندین بار با لنز چشمی طبی یا حتی رنگی خود خوابیده‌اید و مشکلی به وجود نیامده است، تصور نکنید که موفقیت‌های قبلی می‌تواند تضمینی برای سلامتی چشم شما در آینده هم باشد. خوابیدن با لنز خطرات بسیاری دارد و عوارض منفی آن نیز کم نیست. در صورت خوابیدن با لنز چشمی پیامدهای شدید سلامتی برای طولانی‌مدت افزایش می‌یابد.
آیا استفاده از لنزهای چشمی مخصوص شب مجاز است؟
سازمان غذا و داروی آمریکا با نام FDA لنزهای تماسی مخصوص شب را برای اولین بار در سال ۱۹۸۱ تایید کرد. این تاییدیه استفاده از این لنز چشمی را برای مدت دو هفته بدون خارج کردن مجاز اعلام کرد ولی زمان کوتاهی نگذشته بود که برخی از محققان متوجه شدند شیوع عفونت چشمی در افرادی که با لنز چشم می‌خوابیدند، افزایش پیدا کرد. به همین دلیل FDA مدت زمان مجاز لنزهای مخصوص شبانه‌روزی را به مدت زمان مجاز ۷ روزه کاهش داد.
خطرات خوابیدن با لنز چیست؟
بسیاری از متخصصان چشم هنوز هم به شدت اعتقاد دارند که خوابیدن با لنز در طول شب خطرناک است. به اعتقاد این پزشکان با وجود آنکه برخی از لنزهای تماسی چشم برای استفاده در طول شب توسط FDA تایید شده است، ولی همیشه احتمال و پتانسیل بروز مشکلات خطرآفرین وجود دارد. خراشیدگی یا زخم قرنیه در طول ۲۴ ساعت به سرعت پیشرفت می‌کند و ممکن است عواقب مخرب شدیدی برای بینایی فرد به وجود آورد.
ارگانیسم‌های مضر و بدخیمی که به قرنیه حمله می‌کنند، در محیط تاریک، مرطوب و با فشار اکسیژن کم نیز دوام می‌آورند و این ویژگی‌ها دقیقا در شرایط خواب روی سطح قرنیه چشم وجود دارد. لنز چشمی به میکروارگانیسم‌ها این اجازه را می‌دهد تا به سطح لنز بچسبند و در نتیجه احتمال عفونت افزایش می‌یابد.
لنزهای تماسی چشم می‌توانند باکتری‌های با عملکرد سریع در قرنیه را به دام بیندازند و در نتیجه سلامت چشم به خطر بیفتد. این باکتری‌ها به سرعت در طول چند روز از قرنیه تغذیه می‌کنند و در نتیجه بافت سفید و مرده‌ای روی چشم بر جای می‌گذارند. بدون مراقبت صحیح و منظم پزشکی این وضعیت ممکن است موجب ایجاد زخم و خراش دائمی یا از بین رفتن دائمی بینایی شود.
البته به وجود آمدن خراشیدگی و زخم تنها عامل خطرناک برای سلامت چشم و بینایی نیستند. عدم وجود اکسیژن کافی برای قرنیه در مدت ۲۴ ساعت نیز می‌تواند خطرات زیان باری به همراه داشته باشد و موجب شود دیگر نتوانید از لنز تماسی چشم استفاده کنید. خوابیدن با لنز چشم‌ها را قرمز می‌کند، موجب رشد باکتری در پلک می‌شود و همچنین عفونت‌های دیگری نیز پدید می‌آورد.
اگر به طور تصادفی خوابتان برد، در اولین فرصت و هر زمان که متوجه شدید، لنز را از چشم‌های خود خارج کنید. اگر احساس کردید به دلیل خشک شدن چشم لنز به راحتی خارج نمی‌شود، تقلا نکنید. چند قطره از محلول استریل چشمی درون چشم خود بچکانید، پلک بزنید و دوباره برای بیرون آوردن لنزها تلاش کنید. بهتر است بعد از این مدت یک روز به چشم خود استراحت دهید و سپس مجدد از لنز استفاده کنید.
نکات مراقبتی لنز چشم
افرادی که از لنز تماسی چشم استفاده می‌کنند باید به خاطر داشته باشند که لنز یک وسیله پزشکی محسوب می‌شود و نیاز به مراقبت صحیح دارد. برای استراحت چشم خود پیشنهاد می‌شود در کنار لنز از عینک نیز استفاده کنید. علاوه بر منع خوابیدن با لنز موارد دیگری نیز وجود دارند که باید برای سلامت چشم مد نظر قرار گیرند. برای جلوگیری از عفونت و مشکلات چشمی این نکات را در ذهن داشته باشید:
- همیشه قبل از تماس با لنز دست‌های خود را با آب و صابون بشویید.
- زمانی که می‌خواهید لنز را تمیز کنید، فقط از محلول مخصوص شستشوی لنز استفاده کنید. با روشی که همیشه استفاده می‌کنید، لنز را به خوبی شستشو دهید تا باکتری و آلودگی یا لوازم آرایشی که به آن چسبیده است، از بین برود.
- هرگز از آب شیر برای شستشو و نگهداری لنز استفاده نکنید.
- ظرف لنز را هر ۳ تا ۴ ماه یک‌بار تعویض کنید تا باکتری کاهش یابد.
- لنز را با توجه به زمان توصیه شده در مدت مشخص تعویض کنید، این مدت زمان معمولا سه ماه یک‌بار است.
- هرگز لنز آسیب دیده و خراش خورده را دوباره استفاده نکنید.
- لنز را هر روز درون ظرف تمیز نگهداری کنید و محلول درون آن را نیز به صورت روزانه تعویض کنید، اضافه کردن مایع جدید به محلول قبلی فقط برای پر شدن محفظه، کفایت نمی‌کند.
- در زمان سفر یک محلول شستشوی لنز کوچک خریداری کنید. توصیه می‌شود هرگز محلول موجود در خانه را برای حمل و نقل راحت‌تر در ظرف پلاستیکی کوچک‌تر نریزید، چرا که ممکن است حاوی مواد آلوده باشد.
- سعی کنید لنز را برای کل روز در چشم نگه ندارید و به علائم و حسی که در چشم دارید، توجه کنید.
- با لنز شنا نکنید و درون وان آب داغ نیز نروید.
برای سلامت چشم و اطمینان از نبود مشکلات احتمالی پیشنهاد می‌شود نکات بهداشتی توصیه شده را رعایت کنید و در مراقبت از لنز خود کوشا باشید.
علائم عفونت چشم
علائمی مانند کاهش بینایی و تاری دید، قرمزی، آبریزش و ترشح در چشم نشان‌دهنده عفونت هستند. اگر بعد از خارج کردن لنز احساس تحریک چشم و ناراحتی از بین نرفت، زمان آن رسیده است که به پزشک مراجعه کنید. فراموش نکنید در زمان ملاقات پزشک لنزهای تماسی خود را نیز همراه داشته باشید. به گفته پزشکان بازدید از لنز از این جهت ضروری است که در صورت مشاهده عفونت، می‌توان لنزها را نیز مورد آزمایش و کشت بافت قرار داد.
